Leki

Strategiczna branża polskiej gospodarki

Leki posiadające monopol rynkowy i leki konkurujące na rynku

Monopol nowowprowadzonemu na rynek lekowi zapewnia – obok 20 – letniej ochrony patentowej i 5 – letniego Dodatkowego Świadectwa Ochronnego SPC – 8 lat wyłączności danych, po których następuje 2 – letni okres wyłączności rynkowej, który może zostać przedłużony o kolejny rok (tzw. 8+2+1). W tym czasie żaden inny producent nie może go wytwarzać. Kiedy kończy się monopol, lek mogą produkować inne firmy, które zaczynają konkurować między sobą na rynku. Dzięki temu ceny spadają. Leki nieposiadające monopolu nazywa się równoważnymi (generycznymi).

Substancja czynna odpowiadająca za działanie leku jest taka sama w produkcie zarejestrowanym jako pierwszy i w tym, który wszedł na rynek po wygaśnięciu monopolu.

leki

Producenci wprowadzając na rynek leki równoważne często korzystają już z nowocześniejszych linii produkcyjnych i wdrażają innowacyjne rozwiązania:

Połączenie kilku substancji leczących w jednym leku - zamiast trzech tabletek jedna

Zmniejszenie rozmiaru tabletki, co ma ogromne znaczenie np. w przypadku leków stosowanych u dzieci

Regulacja uwalniania substancji leczącej, co umożliwia rzadsze przyjmowanie leku

Zmiana formy podania na wygodniejszą dla pacjenta

Eliminacja przykrego smaku

przyjazna środowisku produkcja

Bardziej przyjazna środowisku produkcja

Lek zarejestrowany jako pierwszy, któremu wygasł monopol i lek równoważny mogą różnić się:

Nazwą

Producentem

Ceną

Składem substancji pomocniczych

Lek zarejestrowany jako pierwszy, któremu wygasł monopol i lek równoważny zawierają tę samą substancję leczącą i mają takie same: działanie, skuteczność, jakość i bezpieczeństwo stosowania.

LEKI BIOLOGICZNE

Leki biologiczne posiadające monopol rynkowy i leki biologiczne konkurujące na rynku

Leki biologiczne dzięki wykorzystaniu inżynierii genetycznej wytwarzane są przez żywe organizmy. Tak powstały przeciwciała monoklonalne, które okazały się skuteczne w chorobach opierających się dotychczasowym terapiom. Przy ich produkcji naukowcy wykorzystali zdolność ludzkiego układu odpornościowego – tworzenia przeciwciał niszczących sprawców choroby. Odtworzono ten mechanizm w warunkach laboratoryjnych zmuszając żywe komórki do produkcji przeciwciał skutecznych na różne schorzenia.

Substancja czynna odpowiadająca za działanie leku jest taka sama w produkcie zarejestrowanym jako pierwszy i w tym, który wszedł na rynek po wygaśnięciu monopolu.

Leki biologiczne okazały się skuteczne wobec chorób, z których leczeniem sobie nie radziliśmy. Zmieniły wiele śmiertelnych nowotworów w choroby przewlekłe. Chorzy reumatycznie przestali odczuwać trwający miesiącami ból, mogli wstać z wózków inwalidzkich i zacząć chodzić. Pacjenci z chorobami zapalnymi jelit wrócili do normalnego życia, pracy i relacji społecznych. U osób z łuszczycą zmiany na skórze zniknęły.

Wygasanie wyłączności rynkowych na leki biologiczne i pojawienie się konkurencji sprawiło, że te kosztowne terapie stały się powszechnie dostępne. Po wygaśnięciu monopolu biologicznego leku zarejestrowanego jako pierwszy wchodzące na rynek leki biologiczne z tą samą substancją leczącą nazywane są często biopodobnymi (od ang. biosimilars). To myląca nazwa, bo są to leki biologiczne równoważne.

Produkcja wszystkich leków podlega stałemu monitoringowi bezpieczeństwa i skuteczności. Pacjenci mogą więc w aptece zamieniać lek jednego producenta na taki sam innego.

Zgodnie z definicją OECD, leki równoważne spełniają kryterium innowacyjności, bo nie dotyczy ono tylko procesu powstawania zupełnie nowych farmaceutyków, ale także opracowania i wprowadzania na rynek udoskonalonych lub bardziej efektywnych kosztowo leków o ugruntowanej pozycji w lecznictwie.

Leki biologiczne zawierające tę samą substancję leczącą działają tak samo. Dlatego w trakcie terapii można zamieniać lek biologiczny jednego producenta na taki sam innego bez względu na to, który z nich był zarejestrowany jako pierwszy.